Brandnetel
Urtica
Prik prik brandneteltje...Je hebt je vast wel eens geprikt aan de brandnetel. Vervelend, maar eigenlijk ook erg gezond. De prik zorgt namelijk voor een betere doorbloeding van de huid en zo voorkom je reuma en jicht. Dus als je je nog eens pijnlijk prikt denk daar maar aan! De kleine Brandnetelblaadjes zijn erg gezond om rauw te eten. Voor wie zich niet wil prikken is daar een handigheidje voor: pak het blaadje met twee vingers aan de onderkant van het blad vast en trek het blad voorzichtig naar je toe. Je zult zien dat het niet prikt, want de onderkant van het blad prikt haast niet. Je kunt dit blaadje zó eten, het is een supergezond bommetje vitaminen en mineralen. In de brandnetel zitten maarliefst 10 verschillende mineralen en 3 soorten vitaminen! Daarnaast heeft brandnetel een sterk ontzurende werking op het lichaam door de aanwezigheid van verschillende organische zuren. Voor wie de PH-waarde van zijn lichaam op orde wil brengen is brandnetel dus een uitstekend kruid.
Naam
Er zijn twee soorten brandnetel; de kleine en de grote brandnetel. De brote brandnetel is de Urtica dioica. Deze wordt het meest gebruikt omdat het een echt voorjaarskruid is en in het voorjaar groeit. De kleine brandnetel is de Urtica urens. De kleine brandnetel prikt het meest, dat komt omdat hij alleen maar brandharen heeft. De grote brandnetel daarin tegen heeft gewone haren én brandharen en prikt dus ook minder hard als je hem aanraakt. Het kan geen kwaad om brandnetels aan te raken, het stimuleert de doorbloeding wat vooral erg goed is bij reumatische klachten.
Historie
Brandnetel wordt al heel lang gebruikt als voedselgewas en geneeskruid. Het was voor velen een heilige plant en werd vroeger veel gegeten om het hele jaar gezond te blijven. De brandnetel werd gebruikt bij kankerachtige verzweringen, verkoudheid, gewrichtsaandoeningen en hondenbeten. Het brandnetelzaad werd veel gebruikt in middelen tegen vergiftiging. Romeinse soldaten in Noordelijke streken wreven als ze het koud hadden hun lichaam in met netels. Dit is niet zo gek want de in de brandnetels aanwezige inhoudstof histamine zet de bloedvaten open. Brandnetelvezels werden tot in de 19de eeuw veel gebruikt om textiel van te maken, het zogenaamde neteldoek dat zeer sterk en duurzaam is, vergelijkbaar met linnen of hennepvezels. In Nederland gebeurde dat vooral in Friesland. In Amsterdam zit een winkel die hippe kleding maakt van brandnetels (Brennels). Overigens gelden Brandnetels al sinds antieke tijden als een afrodisiacum.
Signatuur
De kleine brandnetel is een eenjarige plant en de grote brandnetel een vaste plant, beiden uit de brandnetelfamilie. De planten zijn bedekt met brandharen, als je de plant aanraakt breken de punten van de brandharen af waardoor een zuur vrijkomt dat de brandende pijn en jeukende bultjes veroorzaakt. Er bestaan meer dan 500 brandnetelsoorten over de hele wereld, sommige met heel vervelende brandharen.
De Grote brandnetel kan wel 1,5 meter hoog worden. De bloemen hangen in trossen en bloeien doorgaans tussen juni en september. Het blad is groen en soms wat paars, groot, diep in gezaagd en heeft gewone haren én brandharen. Dit houdt in dat hij minder agressief prikt als de kleine brandnetel. De stengel is groen maar vaak ook roodpaars, wat duidt op een hoog gehalte aan vitaminen en mineralen.
De grote brandnetel wordt medicinaal het meest gebruikt omdat hij in het voorjaar al groeit en dus een echt voorjaarskruid is. De grote brandnetel groeit het liefst op voedselrijke en overbemeste grond. De kleine brandnetel komt pas rond juli/augustus boven de grond. De kleine brandnetel heeft alleen brandharen en is een stuk agressiever dan de grote brandnetel. Het blad is ook wat dunner en lichter van kleur.
Menstype
Brandnetel past bij een typische vuurmens: een snel geïrriteerd en prikkelbaar type met veel energie (pitta). Als deze mens zich niet goed kan uiten of zijn energie niet kwijt kan, houdt zijn lichaam veel afvalstoffen vast en zal hij verharden en verzuren. Dit zorgt o.a. voor aandoeningen als botontkalking en reuma. Brandnetel geeft levenskracht en moed, het leert je om je grenzen aan te geven.
Geneeskrachtige werking
De Grote en de Kleine Brandnetel hebben nagenoeg dezelfde werking en beide soorten worden medicinaal gebruikt. De Grote brandnetel groeit al in het voorjaar en wordt daarom vaker gebruikt, vooral bij de voorjaarsreiniging. Brandnetel heeft een hoog gehalte aan vitaminen en mineralen en is daarom een zeer goed kruid om de weerstand te verhogen. Het heeft een hoog gehalte aan kalk en wordt vaak verwerkt in calciumtabletten. Brandnetel reinigt het lichaam en geeft het kracht. Het is een goede ondersteuner bij vermoeidheid en bij zwakte. Dit komt doordat hij het lichaam prikkelt en alle organen aanzet tot actie: dit zet een reinigingsproces in werking. Ook bij kinderen in de groei en bij botontkalking is dit kruid goed te gebruiken. Het wordt ook vaak bij diverse vormen van reuma ingezet.
Brandnetel werkt op het bloed: dit kun je aflezen aan de roodachtige stengels en bladeren. Het kruid heeft een reinigende werking en verrijkt het bloed met zijn hoge gehalte aan mineralen. Vervuild bloed leidt tot huiduitslag en ontstekingen, vandaar dat het kruid gebruikt wordt bij eczeem en vervuiling van de huid. De werking van de brandnetel op de huid kun je aflezen aan de behaarde stengels en bladeren. Brandnetel prikkelt de huid en werkt reinigend, uittrekkend en helend. Bij jeuk, puisten en zweren, droog eczeem, netelroos, acne, psoriasis en brandwonden. Brandnetel bevordert de haargroei en zou goed helpen tegen roos in het haar.
Brandnetel werkt prikkelend op alle organen en dus ook op de spijsvertering. Het helpt je eten beter verteren, geeft een betere doorstroming (bij verstoppingen) en helpt bij suikerziekte. Het is een echte opruimer, slijm en slakken worden afgevoerd en gifstoffen worden opgeruimd.
Brandnetel werkt op de urinewegen: door zijn prikkelende werking werkt hij diuretisch en is erg goed inzetbaar bij vervuiling en nier- en blaasgruis (voert hij af). Brandnetel is goed te gebruiken bij een zwakke of uitblijvende menstruatie en helpt bij impotentie.
Algemeen gebruik
- Algeheel reinigend: in en uitwendig
- Voedend: Brandnetel voedt het bloed
- Opbouwend en weerstand verhogen
- Vochtafdrijvende en diuretische werking
Praktische toepassingen
- Voor de tinctuur Urtica worden de toppen van de brandnetel geoogst. Dit gebeurt meestal in het voorjaar, omdat de toppen dan het krachtigst en ook het lekkerst zijn. Brandnetel kun je verder het gehele jaar oogsten. Ook voor de thee en zalf worden de toppen van de brandnetel geoogst.
- In het voorjaar zijn de toppen lekker mals, ze kunnen dan heel goed als groente (gekookt of gestoofd) en in de soep gegeten worden.
- Van de bladeren kun je brandnetelwater maken: een schaal vullen met schoongemaakte blaadjes en hier water op gieten. Je kunt hier de hele dag van drinken. Het water moet je dagelijks verversen en na ongeveer 4 dagen moet je nieuwe brandnetels nemen.
- Brandnetel is vanwege het hoge gehalte aan vitaminen en mineralen erg goed om het lichaam in het voorjaar mee te reinigen.
- Brandnetelzalf trekt spinters en ander vuil uit de huid, maar je kunt het ook bij jeuk, muggenbulten en bij brandwonden gebruiken.
- Van de jonge toppen kun je een haarlotion maken om haargroei te bevorderen. Je kunt het ook gebruiken om roos te bestrijden.
- De verse brandnetels aanraken is een goed middel bij reuma en spit. Sla met wat brandnetels op de huid totdat de huid roodgloeiend wordt.
- Brandnetelgier werd vroeger en nu ook nog wel gebruikt voor zwakke planten. Ook werd brandnetel als meststof op de composthoop gebruikt. Je kunt je tuin bemesten door een emmer te vullen met brandnetels en water en dit een paar weken laten staan. Dit gaat enorm stinken (mest) maar is een enorm goed middel om de planten mee te besproeien. Verdunnen 1:10 met normaal water!
- De kleine brandnetel wordt in de homeopathie gebruikt.
- Van brandnetel worden kalktabletjes gemaakt voor mensen met een kalktekort.
Om op te letten
- De tinctuur werkt erg sterk en kan bij ontstekingen te heftig zijn.
- Bij overgevoeligheid voor histamine kun je beter geen brandnetel gebruiken.